Fabeltjes over mediteren

Mediteren behoort tot een bepaalde religieuze of spirituele stroming

Meditatie is een activiteit die je beoefent, net als bijvoorbeeld sporten of werken. Hoe en met welke intentie je deze activiteit verricht, bepaalt de kwaliteit en het resultaat ervan. Omdat meditatie gericht is op je innerlijke, geestelijke wereld, wordt het in vele religieuze en spirituele stromingen beschreven en beoefend, bijvoorbeeld in het hindoeïsme, boeddhisme, christendom en soefisme. Dit wil echter niet zeggen dat het mediteren is voorbehouden aan deze stromingen of per definitie een religieuze en/of spirituele handeling is. Wel kan het zijn dat bepaalde meditatiemethoden van oorsprong uit een bepaalde stroming komen, denk bijvoorbeeld aan de Vipassanamethode uit het boeddhisme.

Mediteren is "zweefteven" en "navelstaarders"

Mediteren leert je opmerkzaam en aandachtsvol (mindful) te zijn ten opzichte van je dagelijkse leven, lichaam, gedrag, emoties en gedachten en is daarom verre van 'zweverig'. Het bevordert je concentratie en alertheid en maakt dat je bewuster gaat leven. Door een groter bewust zijn, ben je beter in staat, om in overeenstemming met jezelf, adequaat om te gaan met zowel je positieve als negatieve ervaringen.

Om te mediteren moet je spiritueel ontwikkeld zijn

Bij spirituele ontwikkeling speelt de mate van bewustworden of bewustzijn een grote rol. Dat betekent dat mediteren eerder een voorwaarde is voor spirituele ontwikkeling dan andersom. Met mediteren leren we immers ons meer bewust te worden of te zijn van wat zich in ons leven voordoet.

Als je mediteert is het stil in je hoofd

Zeker als beginner zou je tegen dit fabeltje aan kunnen lopen: hoe stiller je zit, hoe drukker het lijkt te worden in je hoofd! Het lijkt wel of je gedachten allemaal over elkaar heen buitelen voor de meeste aandacht. In de regel zijn we geneigd mee te gaan in en met onze gedachten. Mediteren leert je hoe je met je gedachten kan omgaan, dat je er als het ware 'boven' kan gaan staan. Je observeert hoe je gedachten komen en gaan, waarbij de pauzes tussen de gedachten steeds meer aandacht krijgen. Die pauzes kunnen dan steeds langer worden, waardoor je meer stilte ervaart. Je ontdekt dat je meer bent dan het denken alleen. Door te mediteren leer je los te komen van het denken, niet om het denken af te schaffen.

Ik kan niet mediteren

Iedereen kan mediteren, altijd en overal. Je hebt er geen bijzondere spullen, rituelen of omstandigheden voor nodig, maar wel een bepaalde mate van bereidheid en discipline. Dit laatste geldt ook voor de ervaren meditatie beoefenaar. In feite kies je er iedere keer weer voor om bewust stil te staan bij jezelf. Iedere keer kan ook weer anders zijn, afhankelijk van je eigen gemoed. Het is de kunst om steeds weer een open en nieuwsgierige houding op te brengen. Ideeën over hoe de meditatie zou moeten verlopen, kunnen deze houding dwarsbomen, maar ook dit kun weer je bij jezelf observeren. Soms kunnen bepaalde rituelen, voorwerpen, omstandigheden of locaties het mediteren bevorderen. Er is dan sprake van een conditionering. Maak hier op een positieve manier gebruik van ter ondersteuning van je meditatie, maar laat het geen voorwaarde worden. Verder is meditatie een middel, geen doel. Het gaat er niet om om zo lang mogelijk te (leren) mediteren of om het 'beste' te zijn in mediteren.